Συνέντευξη της Ιατρού Δρ.Σ. Μπάκα στο iatronet.gr

Συνέντευξη της Ιατρού Δρ.Σ. Μπάκα,  στο iatronet.gr, με θέμα «Νοέμβριος, μήνας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του πνεύμονα- Ποια είναι η εξέλιξη στη διαχείριση του καρκίνου του πνεύμονα τα τελευταία χρόνια;»

 

Σήμερα, ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η συχνότερη αιτία θανάτου από κακοήθεις νεοπλασίες στον κόσμο. Ενώ διακρίνεται μια τάση μείωσης της επίπτωσής του στις αναπτυγμένες χώρες, η συχνότητά του αυξάνεται ραγδαία στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Στη χώρα μας, η συχνότητα παρόλο που δεν εμφανίζει μεγάλη αύξηση τα τελευταία χρόνια, παραμένει υψηλή.

Έχοντας υπόψη τη μεγάλη θνησιμότητα της νόσου, είναι επιτακτική η ανάγκη ανεύρεσης νέων τεχνικών διάγνωσης αλλά και αποτελεσματικότερων φαρμάκων.

Τα νέα από τα πρόσφατα Ευρωπαϊκά και Παγκόσμια συνέδρια είναι πολύ ενθαρρυντικά. Νεότερα και πιο αποτελεσματικά φάρμακα αυξάνουν την επιβίωση και προσφέρουν καλύτερη ποιότητα ζωής με μικρή τοξικότητα στον ασθενή με καρκίνο του πνεύμονα.

Μιλήσαμε με την Ειδικό Παθολόγο-Ογκολόγο, MD, MSc, PhD, Υπεύθυνη της Ομάδας Κλινικών Μελετών Ογκολογίας του Διαβαλκανικού Ιατρικού Κέντρου, Μπάκα Ι. Σοφία.

Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του πνεύμονα στη χώρα μας, και ποιoς ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου;

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι μια από τις πιο συχνές μορφές καρκίνου παγκοσμίως  και παραμένει η κυριότερη αιτία θανάτου από καρκίνο. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί την 3η αιτία θανάτου, μετά τα εγκεφαλικά και καρδιακά επεισόδια.

Στη χώρα μας, βάσει του  Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το 2020 σημειώθηκαν 8.960 νέα περιστατικά καρκίνου του πνεύμονα, ενώ για το ίδιο έτος, οι θάνατοι από καρκίνο του πνεύμονα έφτασαν τους 7.662.

Αν δούμε προσεκτικά τα δεδομένα και τον επιπολασμό της νόσου, γίνεται αντιληπτή η ανάγκη ευαισθητοποίησης.

Η πρώιμη διάγνωση αποτελεί σήμερα ένα από τα βασικά εργαλεία για τη βέλτιστη αντιμετώπιση του καρκίνου. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι ο προσυμπτωματικός έλεγχος σε ομάδες υψηλού κινδύνου επέφερε μείωση της θνησιμότητας κατά 24% στους άνδρες και 33% στις γυναίκες.

Το κάπνισμα αποτελεί με διαφορά τον σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα, καθώς εκτιμάται ότι τουλάχιστον το 80% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα, οφείλεται σε αυτό. Δυστυχώς ο καρκίνος του πνεύμονα δεν εμφανίζει συμπτώματα στους περισσότερους ανθρώπους μέχρι η νόσος να φτάσει σε προχωρημένο στάδιο, δημιουργώντας ένα τεράστιο πρόβλημα σχετικά με την καθυστερημένη διάγνωση της νόσου, φαινόμενο που έγινε ακόμη πιο έντονο την περίοδο της πανδημίας.

Ποια είναι η εξέλιξη στη διαχείριση του καρκίνου του πνεύμονα τα τελευταία χρόνια;

Το 80% των ασθενών διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο νόσου. Η συστηματική θεραπεία στον καρκίνο του πνεύμονα αφορά στη χημειοθεραπεία και τη στοχεύουσα θεραπεία. Η συστηματική χημειοθεραπεία, μόνο ενός φαρμάκου ή συνδυασμού χημειοθεραπευτικών, δεν κατάφερε να αυξήσει το μέσο χρόνο επιβίωσης των ασθενών πάνω από 1 έτος, και ήταν ελάχιστη η πενταετής επιβίωση. Τα φάρμακα της στοχεύουσας θεραπείας έδειξαν καλύτερα αποτελέσματα, πρόκειται όμως για φάρμακα που μπλοκάρουν συγκεκριμένο στόχο και είναι αποτελεσματικά μόνο για μια μικρή ομάδα ασθενών.

Για πολλές δεκαετίες, η ανοσοθεραπεία μελετήθηκε σαν αντικαρκινική θεραπεία. Η θεραπεία αυτή, αλλάζει εντελώς τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε τον καρκίνο.

Η χημειοθεραπεία δρα σκοτώνοντας τα καρκινικά κύτταρα αλλά δυστυχώς και φυσιολογικά κύτταρα του σώματος, με αποτέλεσμα να προκαλεί παρενέργειες. Η ανοσοθεραπεία εκπαιδεύει το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει τον καρκίνο και να τον καταστρέφει.

Ο καρκίνος καταστέλλει, μπλοκάρει το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα, σαν κάποιος να πατάει φρένο στη λειτουργία του.  Έτσι, το ανοσοποιητικό δεν τον αναγνωρίζει ως απειλή και δεν τον πολεμά.

Η ανοσοθεραπεία «απελευθερώνει» το ανοσοποιητικό σύστημα από τα φυσικά φρένα, επιτρέποντάς του να επιτίθεται και να σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα.

Ενεργοποιεί το στρατό του σώματος που μέχρι τη στιγμή αυτή μοιάζει με στρατό χωρίς όπλα  σε στρατό εκπαιδευμένο και  αποτελεσματικό.

Τα  νεότερα αυτά φάρμακα  ονομάζονται αναστολείς του ανοσοποιητικού σημείου ελέγχου («immune checkpoint inhibitors»). Στοχεύουν σε διαφορετικά σημεία ελέγχου, φρένα.

Από το 2009 δοκιμάστηκαν σε κλινικές δοκιμές τα φάρμακα ανοσοθεραπείας με  πολύ καλά αποτελέσματα και το 2016 το pembrolizumab εγκρίθηκε για συγκεκριμένη ομάδα ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα αντικαθιστώντας τη χημειοθεραπεία. Το 2017 εγκρίνεται η συγχορήγηση της ανοσοθεραπείας με χημειοθεραπεία για όλους τους ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα.

Μέχρι σήμερα, έχουν εγκριθεί αρκετά φάρμακα ανοσοθεραπείας, που δεν διαφέρουν μεταξύ τους πολύ στην αποτελεσματικότητα.

Τα τελευταία χρόνια, η ανοσοθεραπεία δοκιμάζεται με καλά αποτελέσματα μετεγχειρητικά μαζί με χημειοθεραπεία αλλά και προ του χειρουργείου στα αρχικά στάδια της νόσου. Με τον τρόπο αυτό αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα πλήρους ίασης.

Καρκίνοι που ως τώρα έχουν ανταποκριθεί στις θεραπείες αυτές είναι του πνεύμονα, του νεφρού, της ουροδόχου κύστης, καθώς επίσης το μελάνωμα και κακοήθειες του αιμοποιητικού συστήματος, και κεφαλής και τραχήλου. Φαίνεται πως και στον καρκίνο του μαστού αλλά και σε όγκους του πεπτικού συστήματος έχει καλά αποτελέσματα. Έχουν φανεί εντυπωσιακές ανταποκρίσεις και μάλιστα με μεγαλύτερη διάρκεια από ό,τι έχει επιτευχθεί με τις μέχρι τώρα.

Ποιο είναι το όφελος της ανοσοθεραπείας στους ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα;

Η ανοσοθεραπεία εκπαιδεύει το σώμα να αναγνωρίζει και να καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα με μικρή τοξικότητα και μικρή πιθανότητα να καταστρέψει φυσιολογικά κύτταρα όπως η χημειοθεραπεία.

Η ανοσοθεραπεία φαίνεται να  έχει τη δυνατότητα σε κάποιες περιπτώσεις, ακόμα και της ίασης. Στο πλαίσιο κλινικών μελετών, 16% ασθενών έχουν ξεπεράσει την 5ετία με πολύ καλή ποιότητα ζωής και σε εξειδικευμένα κέντρα, κάποιοι ασθενείς πλησίασαν και την 10ετία.

Τα αποτελέσματα είναι πολύ καλά, έχουμε ανταποκρίσεις μεγάλης διάρκειας και μικρή και εύκολα αντιμετωπίσιμη τοξικότητα.

Σύμφωνα με την αναφορά της Αμερικανικής Εταιρίας του Καρκίνου, ο ρυθμός των θανάτων από καρκίνο έχει σταδιακά μειωθεί από το 1995. Από το 2014 μέχρι το 2018, η πτώση όσον αφορά τον καρκίνο του πνεύμονα είναι πολύ σημαντική και η ανοσοθεραπεία έχει συμβάλει σημαντικά.

Σε συγκεκριμένη ομάδα ασθενών με υψηλό δείκτη PDL-1, χορήγηση μόνο ανοσοθεραπείας αύξησε το μέσο χρόνο επιβίωσης στους 30 μήνες. Η προσθήκη ανοσοθεραπείας στη χημειοθεραπεία όταν χορηγηθούν σε ασθενείς με μη μικροκυτταρικό καρκίνο πνεύμονα στην πρώτη γραμμή διπλασιάζει το μέσο χρόνο επιβίωσης. Σημαντική βελτίωση στο χρόνο επιβίωσης βλέπουμε και στη χορήγηση χημειοθεραπείας με ανοσοθεραπεία σε ασθενείς με μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα.

Η ανοσοθεραπεία, δυστυχώς δεν βοηθά όλους τους ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα.

Μέχρι τώρα, αυτό που έχει δείξει η έρευνα είναι πως μια ομάδα ασθενών μόνο, έχει πολύ καλύτερα αποτελέσματα από την ανοσοθεραπεία. Γίνεται μεγάλη προσπάθεια να ταυτοποιηθούν τα χαρακτηριστικά αυτών των ασθενών ώστε να λάβουν τη σωστή θεραπεία.

Αυτό γίνεται με τη χρήση βιοδεικτών, ουσιών που ανιχνεύονται στη βιοψία του καρκίνου ή στο αίμα και που η παρουσία τους μπορεί να προβλέψει τη θετική αποτελεσματική έκβαση της θεραπείας. Η χρήση τους αποτελεί το κλειδί για τον εντοπισμό των ασθενών εκείνων που θα έχουν το μεγαλύτερο όφελος από την ανοσοθεραπεία, μειώνοντας έτσι ουσιαστικά και την οικονομική επιβάρυνση στο σύστημα υγείας, καθώς η θεραπεία θα χορηγείται εκεί που πραγματικά κάνει τη διαφορά.

Σε σχέση με τις θεραπείες που είχαμε στη διάθεσή μας τα προηγούμενα χρόνια, πιστεύεται ότι οι νεότερες προσεγγίσεις έχουν συμβάλει στην ποιότητα ζωής του ασθενούς με καρκίνο του πνεύμονα, και με τι κόστος από τη μεριά της τοξικότητας; 

Η ανοσοθεραπεία έχει συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα. Βελτιώνει τα συμπτώματα και τη γενική κατάσταση των ασθενών, με σημαντική ανταπόκριση και μακροχρόνια αποτελεσματικότητα.

Όπως αναφέρθηκε πριν, τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα αλλά και αρκετά φυσιολογικά κύτταρα του σώματος με αποτέλεσμα σημαντικές παρενέργειες.

Η ανοσοθεραπεία εκπαιδεύει το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει τον καρκίνο και να τον καταστρέφει.

Η κύρια παρενέργεια των ανοσοθεραπειών είναι η ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος που επιτίθεται σε υγιείς ιστούς, όπως ο θυρεοειδής και το έντερο, οπότε έχουμε τις λεγόμενες ανοσολογικού τύπου παρενέργειες. Αυτές αντιμετωπίζονται, αρκεί ο γιατρός να έχει εμπειρία με τη χρήση των φαρμάκων και την αντιμετώπιση των παρενεργειών. Οι σοβαρές παρενέργειες είναι σπάνιες.

Η εφαρμογή της προϋποθέτει εξειδικευμένα ογκολογικά κέντρα και πολυδύναμη ομάδα επιστημόνων, από πολλές ειδικότητες, που συνεργάζονται για να επιτευχθεί το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα με τις λιγότερες παρενέργειες.

Η σύγχρονη ανοσοθεραπεία με τη βοήθεια της κλινικής έρευνας έχει αποδειχθεί ο νέος πυλώνας, το υπέρ-όπλο στη μάχη κατά του καρκίνου.

Νέα φάρμακα για την αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα με συνδυασμό ανοσοθεραπείας-χημειοθεραπείας

Συνέντευξη της Ιατρού Δρ.Σ. Μπάκα, στα ΙΑΤΡΙΚΑ του Αθηναϊκού Πρακτορείου ( ΑΠΕ-ΜΠΕ) και στη δημοσιογράφο Αγγ. Φωτοπούλου:

Επανάσταση στην αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα έφερε η ανοσοθεραπεία με τα νεότερα φάρμακα, τους αναστολείς του ανοσοποιητικού σημείου ελέγχου (immune checkpoint inhibitors). Τα φάρμακα αυτά ενεργοποιούν τα λεμφοκύτταρα, ώστε να αναγνωρίζουν τα καρκινικά κύτταρα και να τα σκοτώνουν χωρίς να έχουν τις παρενέργειες και την τοξικότητα της χημειοθεραπείας. Το νεότερο στην αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα είναι ο συνδυασμός της ανοσοθεραπείας με τη χημειοθεραπεία στην πρώτη γραμμή της θεραπείας, όταν δηλαδή δεν έχει προηγηθεί άλλη θεραπεία. Οι μελέτες για τη θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα με συνδυασμό ανοσοθεραπείας-χημειοθεραπείας είχαν θετικά αποτελέσματα, τα οποία δημοσιεύτηκαν λίγο πριν την άνοιξη του 2018. Ήδη, νέα φάρμακα για θεραπείες με συνδυασμό ανοσοθεραπείας-χημειοθεραπείας έχουν πάρει έγκριση από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ), ενώ είναι θέμα μηνών η έγκριση τους στην Ελλάδα.

Τα παραπάνω επισήμανε η ογκολόγος -παθολόγος Σοφία Μπάκα, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ με την ιδιότητα της πρόεδρου της οργανωτικής επιτροπής του 5ου συνεδρίου με θέμα “Καρκίνος του πνεύμονα: Από τη διάγνωση στη Θεραπεία”, το οποίο διοργανώνεται28-30 Σεπτεμβρίου από το Ελληνικό Ογκολογικό Ινστιτούτο Υποστήριξης Ασθενών, υπό την αιγίδα του Ιατρικού Διαβαλκανικού, της Κοσμητείας της Σχολής Επιστημών Υγείας του Ιατρικού Τμήματος του ΑΠΘ και του Δικτύου Βαλκανίων Οικολόγων.

Το 80% των περιστατικών διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο

Σήμερα στην Ελλάδα ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί τον συχνότερο καρκίνο στους άντρες και τον δεύτερο συχνότερο μετά τον καρκίνο του μαστού στις γυναίκες και, όπως επισήμανε η κ.Μπάκα, το 80% των περιστατικών διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο της νόσου.

“Η καλύτερη αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα είναι η πρόληψη με τη διακοπή του καπνίσματος. Δυστυχώς στην Ελλάδα τα ποσοστά των καπνιστών παραμένουν ακόμα σε πολύ υψηλά επίπεδα, παρόλο που σε άλλες χώρες του δυτικού κόσμου υπάρχει τάση ελάττωσης του ποσοστού των καπνιστών. Στην Ελλάδα ισχύει ακόμα εκείνο το περίεργο φαινόμενο της αύξησης του ποσοστού καπνιστών στις γυναίκες και άρα αύξηση της εμφάνισης του καρκίνου του πνεύμονα στις γυναίκες σε αντίθεση με τους άντρες. Τα τελευταία χρόνια στους άντρες ελαττώνεται ο αριθμός των καπνιστών με αποτέλεσμα να ελαττώνεται και η συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου του πνεύμονα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι ο συχνότερος τύπος καρκίνου στους άντρες και σήμερα . Σίγουρα πρέπει να δώσουμε έμφαση στη διακοπή του καπνίσματος και να τρέξουμε και στην Ελλάδα προγράμματα, όπως σε όλες τις χώρες της Ευρώπης ώστε οι νέοι να μην ξεκινήσουν ποτέ το κάπνισμα και οι ήδη καπνιστές να σταματήσουν το κάπνισμα με διάφορους τρόπους. Η πρόληψη είναι ένα από τα θέματα που θα συζητηθούν στη συνέδριο” ανέφερε η κ. Μπάκα.

Τα νέα φάρμακα στην ογκολογία

Μέχρι σήμερα η συστηματική θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα γινόταν με τη χημειοθεραπεία και τους αντι-αγγειογενετικούς παράγοντες. Ωστόσο εκείνο που έχει φέρει επανάσταση στην ογκολογία είναι η ανοσοθεραπεία. “Αυτά τα νεότερα φάρμακα της ανοσοθεραπείας ονομάζονται αναστολείς του ανοσοποιητικού σημείου ελέγχου. Με απλά λόγια αυτά τα φάρμακα ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Το πρόβλημα του ασθενούς που έχει καρκίνο του πνεύμονα είναι ότι τα δικά του λεμφοκύτταρα δεν μπορούν να να αναγνωρίσουν τα καρκινικά κύτταρα. Τα φάρμακα της ανοσοθεραπείας δεν σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα όπως η χημειοθεραπεία αλλά ενεργοποιούν τα λεμφοκύτταρα του ασθενούς ώστε να αναγνωρίζουν τα καρκινικά κύτταρα και να τα σκοτώσουν. Η ανοσοθεραπεία δεν έχει τις παρενέργειες και την τοξικότητα της χημειοθεραπείας. Η τοξικότητα της είναι πολύ μικρή και έχει να κάνει με ανοσολογικού τύπου αντιδράσεις” εξήγησε η κ. Μπάκα.

Καλύτερα αποτελέσματα με συνδυασμό ανοσοθεραπείας-χημειοθεραπείας

“Ο συνδυασμός ανοσοθεραπείας -χημειοθεραπείας έχει δείξει καλύτερα αποτελέσματα σε σύγκριση με τα αποτελέσματα που δίνει η κάθε μια από αυτές τις θεραπείες μόνη της στην πρώτη γραμμή θεραπείας. Για τα νέα φάρμακα στην ογκολογία με ιδιαίτερη έμφαση στη νέα ένδειξη συνδυασμού ανοσοθεραπείας και χημειοθεραπείας θα μιλήσει στο συνέδριο η καθηγήτρια Gottfried από το Ισραήλ. Οι μελέτες έδειξαν πολύ καλύτερα αποτελέσματα με τον συνδυασμό ανοσοθεραπείας- χημειοθεραπείας συγκριτικά με τα αποτελέσματα που έχει η κάθε θεραπεία μόνη της στην πρώτη γραμμή, όταν δηλαδή ο ασθενής δεν έχει πάρει άλλη θεραπεία. Τις τελευταίες εβδομάδες έχουν πάρει έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων φάρμακα γι αυτές τις θεραπείες που ήδη είχαν εγκριθεί στην Αμερική από τον FDA και είναι θέμα μηνών η έγκρισή της χορήγησής τους για συνδυασμό ανοσοθεραπείας-χημειοθεραπείας και στην Ελλάδα. Με αυτό τον συνδυασμό έχουμε καλύτερη απάντηση στη θεραπεία και μεγαλύτερο χρόνο ελεύθερο νόσου ωστόσο δεν μπορούμε ακόμη να μιλήσουμε για ποσοστά επιβίωσης γιατί είναι νωρίς ακόμη. Θα πρέπει να περιμένουμε δύο με τρία χρόνια για να μπορέσουμε να έχουμε το ποσοστό ασθενών με διετή ή πενταετή επιβίωση” ανέφερε η κ. Μπάκα.

Δυναμώνοντας την άμυνα εναντίον του καρκίνου του πνεύμονα

Άρθρο στην REAL News  

Μπάκα Ι. Σοφία  MD, MSc, PhD     Ογκολόγος, Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο

«O καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί στην Ελλάδα το συχνότερο τύπο καρκίνου στους άνδρες και το δεύτερο σε συχνότητα στις γυναίκες. Το 80% των ασθενών διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο νόσου. Η συστηματική θεραπεία στον καρκίνο του πνεύμονα αφορά στη χημειοθεραπεία και τους βιολογικούς τροποποιητές.  Η  συστηματική χημειοθεραπεία δεν κατάφερε να αυξήσει το μέσο χρόνο επιβίωσης των ασθενών πάνω από 1 έτος, και ήταν ελάχιστη η  πενταετής επιβίωση. Οι βιολογικοί τροποποιητές, φάρμακα που μπλοκάρουν συγκεκριμένο στόχο, είναι αποτελεσματικά μόνο για  μια μικρή ομάδα ασθενών.

Για πολλές δεκαετίες η ανοσοθεραπεία μελετήθηκε σαν αντικαρκινική θεραπεία. Η θεραπεία αυτή, αλλάζει εντελώς τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε τον καρκίνο.

Η χημειοθεραπεία δρα σκοτώνοντας τα καρκινικά κύτταρα, αλλά δυστυχώς και φυσιολογικά κύτταρα του σώματος με αποτέλεσμα να προκαλεί παρενέργειες. Η ανοσοθεραπεία εκπαιδεύει το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει τον καρκίνο και να τον καταστρέφει.

Ο καρκίνος καταστέλλει, μπλοκάρει,  το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα, σαν κάποιος να πατάει φρένο στη λειτουργία του.  Έτσι, το ανοσοποιητικό δεν τον αναγνωρίζει ως απειλή και δεν τον πολεμά.

Η ανοσοθεραπεία «απελευθερώνει» το ανοσοποιητικό σύστημα από τα φυσικά φρένα , επιτρέποντάς του να επιτίθεται και να σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα. Ενεργοποιεί το στρατό του σώματος που μέχρι την στιγμή αυτή μοιάζει με στρατό χωρίς όπλα,  σε στρατό εκπαιδευμένο και  αποτελεσματικό.

Καρκίνοι που ως τώρα έχουν ανταποκριθεί στις θεραπείες αυτές είναι του πνεύμονα, του νεφρού, της ουροδόχου κύστης, το μελάνωμα και κακοήθειες του αιμοποιητικού συστήματος, και κεφαλής και τραχήλου. Έχουν φανεί εντυπωσιακές ανταποκρίσεις και με μεγαλύτερη διάρκεια απ’ ότι έχει επιτευχθεί με τις μέχρι τώρα.

Η ανοσοθεραπεία φαίνεται δίνει τη δυνατότητα μακροχρόνιας επιβίωσης στον ασθενή με καρκίνο του πνεύμονα. Στα πλαίσια κλινικών μελετών, 20% των  ασθενών επιτυγχάνουν μακρά επιβίωση που ξεπερνά την 3ετία, ακόμα και τη 5ετία με πολύ καλή ποιότητα ζωής. Σε εξειδικευμένα κέντρα το ποσοστό αυτό αυξάνεται περισσότερο.

Τα  νεότερα αυτά φάρμακα  ονομάζονται αναστολείς του ανοσοποιητικού σημείου ελέγχου («immune checkpoint inhibitors»). Στοχεύουν σε διαφορετικά σημεία ελέγχου, φρένα. Σημαντικότεροι μέχρι στιγμής έχουν αποδειχθεί οι PD-1/PDL1 αναστολείς. Τα φάρμακα που έχουν εγκριθεί είναι τα: nivolumab, pebrolizumab, atezolizumab, durvalumab.

Τα αποτελέσματα είναι πολύ καλά, έχουμε ανταποκρίσεις μεγάλης διάρκειας και μικρή και εύκολα αντιμετωπίσιμη τοξικότητα

Η κύρια παρενέργεια των ανοσοθεραπειών είναι η ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος που επιτίθεται σε υγιείς ιστούς, όπως, ο θυρεοειδής και το έντερο, οπότε έχουμε τις λεγόμενες αυτοάνοσες παρενέργειες. Αυτές αντιμετωπίζονται, αρκεί ο γιατρός να έχει εμπειρία με τη χρήση των φαρμάκων και την αντιμετώπιση των παρενεργειών. Οι σοβαρές παρενέργειες είναι σπάνιες. Αυτό αποτελεί μια μεγάλη διαφορά από τη χημειοθεραπεία. Η ανοσοθεραπεία είναι αποτελεσματική ακόμη και στους καπνιστές.

Μέχρι τώρα αυτό που έχει δείξει η έρευνα είναι πως μια ομάδα ασθενών έχει πολύ καλύτερα αποτελέσματα από την ανοσοθεραπεία. Γίνεται μεγάλη προσπάθεια να ταυτοποιηθούν τα χαρακτηριστικά αυτών των ασθενών ώστε να λάβουν τη σωστή θεραπεία.

Αυτό γίνεται με τη χρήση βιοδεικτών,  ουσιών που ανιχνεύονται στη βιοψία του καρκίνου ή στο αίμα και που η παρουσία τους μπορεί να προβλέψει τη θετική, αποτελεσματική έκβαση της θεραπείας.  Η χρήση τους αποτελεί το κλειδί για τον εντοπισμό των ασθενών εκείνων που θα έχουν το μεγαλύτερο όφελος από την ανοσοθεραπεία, μειώνοντας έτσι ουσιαστικά και την οικονομική επιβάρυνση στο σύστημα υγείας, καθώς η θεραπεία θα χορηγείται εκεί που πραγματικά κάνει τη διαφορά.

Το 2018 είναι η χρόνια σημαντικών αλλαγών στη αντιμετώπιση του  καρκίνου του πνεύμονα. Στο AACR συνέδριο τον προηγούμενο μήνα στο Σικάγο, παρουσιάστηκαν αποτελέσματα των μελετών KEYNOTE 189, CheckMate 227 και IMpower150, που φέρνουν το συνδυασμό ανοσοθεραπείας και χημειοθεραπείας στην πρώτη γραμμή.

Η ανοσοθεραπεία θα πρέπει να δοθεί όσο το δυνατό γρηγορότερα μαζί με τη χημειοθεραπεία. Η χημειοθεραπεία μόνη της έχει όρια, στο τι μπορεί να προσφέρει.

Η σύγχρονη ανοσοθεραπεία με τη βοήθεια της κλινικής έρευνας έχει αποδειχθεί ο νέος πυλώνας, το υπέρ-όπλο στην μάχη κατά του καρκίνου». 

Ογκολόγος, ειδική παθολόγος, Θεσσαλονίκη, Δρ. Μπάκα Σοφία Μετάβαση στο περιεχόμενο